آشنایی با سنگ های زینتی و جواهرات - سری دوم

آشنایی با سنگ های زینتی و جواهرات - سری دوم

فهرست عناوین

اگر مایلید تا بدانید که به جز مروارید و الماس از چه سنگ های قیمتی زیبایی می توانید برای حلقه‌ی خود استفاده کنید، این مقاله را بخوانید تا بیشتر با جواهرات چشمگیر آشنا شوید.

یاقوت کبود (Sapphire)

یاقوت کبود که در کشورهای اروپایی به آن «سافیر» می­‌گویند، نوعی کرندوم «اکسید آلومینیم» است که به علت به همراه داشتن مقداری ناخالصی تیتانیم به رنگ آبی خوش­رنگی دیده می­‌شود. بلورهای شفاف و بدون ترک آن ارزشی بیشتر از یک قطعه الماس هم­‌وزن خود دارد. معدن عالی‌­ترین نوع یاقوت کبود در کشمیر (سرزمینی که درحال حاضر قسمتی در هندوستان و قسمتی در پاکستان است) قرار دارد و یاقوت­های استخراج شده از این معدن به نام «کبود کشمیری» شناخته می‌­شوند. در گذشته یاقو‌ت­های کبود تر‌‌ک­دار و کم‌­ارزش را در ساعت و لوازم اندازه‌­گیری برقی به‌­کار می­بردند. دانشمندان توانسته‌­اند یاقوت کبود را به‌­صورت مصنوعی تولید کنند که این امر سبب تعطیلی اغلب معادن یاقوت کبود شد. یاقوت­‌های کبود مصنوعی زیبایی و رنگ یاقوت کبود اصلی را ندارند و هنوز هم­ نوع طبیعی آن مقبولیت خاص خود را دارد.


یاقوت سرخ (Ruby)

یاقوت سرخ نوعی کرندوم «اکسید آلومینیم» است که مقداری ناخالصی دارد. جواهرسازان در قدیم به همه­‌ی کانی‌­های قرمز رنگ یاقوت می­‌گفته‌­اند. بلورهای طبیعی یاقوت سرخ به‌­صورت منشورهای بشکه‌­ای شکل در میان سنگ‌­های دگرگونی مانند شیست­‌ها و گنیس­‌ها و در برخی سنگ­های آذرین هم مشاهده می­‌شوند. بعد از الماس، سخت­‌ترین کانی به­‌حساب می­‌آید. کمیابی و رنگ خالص آن سبب شده یک قطعه یک قطعه یاقوت سرخ و شفاف از هم­‌اندازه­‌ی الماس خود گران‌­تر باشد. اگر داخل بلور حباب‌­های بسیار کوچک هوا محبوس شده باشند، یاقوت سرخ در برابر نور جلوه­ای ستاره مانند دارد.


یاقوت سفید (White Sapphire)

یاقوت سفید، نوعی کرندوم «اکسید آلومینیوم» است. در گذشته جواهرسازان فکر می­‌کردند یاقوت سفید، نوعی الماس است. سفیدی رنگ این نوع یاقوت به علت وجود حباب­های هوا در کرندوم خالص است. امروزه برخی یاقوت‌­های رنگی (یاقوت زرد) را تحت حرارت معینی قرار می‌­دهند و یاقوت سفید حاصل می­‌شود. درحالی­که انواع یاقو‌‌ت­ها در سنگ­های دگرگون شده به‌­وجود می‌­آیند ولی به‌­علت مقاومت آن­ها دربرابر هوازدگی، پس از تخریب سنگ­های منشأ، دانه‌­های یاقوت از سنگ اصلی جدا می‌­شود و به همراه رسوبات دیگر به رودخانه‌­ها و سواحل دریاها منتقل می­شوند. یکی از محل­های یافته شدن یاقوت­های سفید، رسوبات رودخانه‌­هایی است که در کشورهای هند، چین، استرالیا، افغانستان، ماداگاسکار، روسیه، آفریقای جنوبی و ... جاری­ اند.


لعل (Spinel)

در دمای زیاد در سنگ‌­های آذرین کم سیلیس به‌­وجود می‌­آید. گاهی در سنگ­های دگرگونی هم که تحت فشار خیلی زیاد قرار گرفته‌اند، مشاهده می­‌شود. اگر خالص باشد بی‌­رنگ است و در صورت ناخالصی به رنگ­‌های متنوعی دیده می‌­شود. بلورهای آن غالباً دوقلو است. بلورهای آن در اثر ضربه می­‌شکنند. در اسیدسولفوریک به‌­سختی حل می‌­شود.


لاجورد (Lapis Lazuli)

لاجورد را سنگ ارمنی هم می‌­گویند. رنگ این جواهر آبی بسیار پررنگ، با نقطه­‌های زرد است. نقطه­‌های زرد رنگ ترکیبات گوگرددار و اغلب پیریت هستند. این جواهر در سنگ‌­های آذرینی که سیلیس کمی داشته باشند و در عوض ترکیبات سدیم و کلسیم آن زیاد باشد و همچنین در سنگ­‌های آهکی که دگرگون شده باشند، یافت می­‌شوند. لاجورد در اسید کلریدریک حل می­‌شود. در ضخامت­‌های زیاد نور را به­‌خوبی از خود عبور نمی‌­دهد و جلای کدر دارد.


آمتیست (Amethyst)

آمتیست نوعی کوارتز «اکسیدسیلیسیم» است که به­‌علت رنگ ارغوانی و بنفش خود بسیار مشهور است. کوارتز خالص بی­‌رنگ است ولی با کمی ناخالصی از یک عنصر و با یک کانی دیگر به رنگ­های بسیار متنوعی درمی­‌آید. به‌­طور مثال با مقدار کمی ناخالصی کربن، کوارتز رنگ دودی و حتی سیاه به خود می­‌گیرد. آمتیست کوارتزی است که به مقدار بسیار کمی در بلور آن عنصر منگنز وجود دارد. یکی از خواص آمتیست این است که اگر آن را گرم کنیم، رنگش تغییر می­‌کند و با برطرف شدن گرما، دوباره به رنگ قبلی خود بازمی‌­گردد.


دُرکوهی (Quartz)

درکوهی «اکسیدسیلیسیم» است. به­‌علت فراوانی اکسیژن و سیلیسیم در پوسته‌­ی زمین یکی از فراوان­ترین کانی­های زمین است. بلورهای درشت آن در سنگ‌­های آذرین درونی و رگه‌­هایی که از تزریق ماده‌­ی مذاب به داخل سنگ­های اطراف به‌­وجود آمده‌­اند، دیده می­‌شوند. سختی،مقاومت شیمیایی، شفاف بودن و دلربایی کوارتز باعث شده که از آن به­‌عنوان جواهر استفاده کنند، اما کم بودن ضریب شکست نور و فراوانی نسبی آن سبب شده که ارزش اقتصادی چندانی نداشته باشد. درکوهی اگر خالص باشد بی‌­رنگ است و اگر ناخالص باشد به هر رنگی دیده می­‌شود. از انواع ناخالص آن می‌­توان به نمونه­‌هایی اشاره کرد که یک کانی دیگر به شکل عموماٌ سوزنی داخل بلور آن قرار می‌­گیرد و به آن منظره­ای زیبا می‌­بخشد.


گارنت (Garnet)

سیلیکات بسیار پیچیده‌­ای از آهن، کروم، آلومینیم، کلسیم، منگنز، آهن، منیزیم می­باشد. معمولاً گارنت را به­‌صورت گروه گارنت­ها نام می­‌برند. در این گروه 6 کانی در دو دسته‌­ی 3تایی قرار می­‌گیرند که تقریباً از نظر چگالی و سختی و جلاء و به­‌خصوص شکل بلور که همگی مکعبی شکل­‌اند، مشابه هم هستند و فقط از نظر رنگ بسیار متفاوت­‌اند. این کانی­ها همگی در انواع سنگ­های دگرگونی یافت می‌­شوند و گاهی در سنگ­های آذرین مانند گرانیت­های درشت بلور هم ممکن است پیدا شوند. در تشکیل آن­ها آب گرم پرفشار نقش دارد.


لازولیت (Lazulite)

این کانی در سنگ­های دگرگونی که دمای زیادی را تحمل کرده باشند و هم­چنین در گرانیت­های درشت­ بلور یافت می­‌شود. رنگ آبی غیرعادی و جلای شیشه­‌ای خوب، آن را به یک جواهر قیمتی تبدیل کرده است. بلورهای آن به­‌صورت تخت، هرمی و دانه‌­ای مشاهده می­‌شود. نسبت منیزیم به آهن سبب تغییر رنگ در آن می­‌شود.

 

زبرجد (Topaz)

این جواهر در گرانیت­ها به­‌خصوص گرانیت‌­های درشت بلور همراه با جواهرات دیگر یافت می‌­شود. هم­چنین این جواهر را می­‌توان همراه سنگ معدن قلع و تنگستن هم مشاهده نمود. این جواهر بسیار بادوام است و ضریب انکسار بالایی دارد. بلورهای آن معمولاٌ منشوری شکل است و رویه‌­های بلور غالباٌ شیاردار است. این جواهر در اثر ضرب‌ه­ی شدید از یک جهت می­شکند. شفاف است و جلای شیشه‌­ای دارد. اغلب بی­رنگ است ولی رنگ‌­های زرد، صورتی، آبی و سبز آن هم دیده شده است. این جواهر در مراحل انجماد سنگ­های آذرین و درطی آزاد شدن بخار فلوئور تشکیل می­‌شود و به همین جهت است که در ترکیب آن مقداری فلوئور هم وجود دارد.


پریدوت (Peridot)

الیوین­ها یک رشته ترکیب شیمیایی آهن و منیزیم دارند که ابتدای رشته سیلیکات منیزیم و انتهای رشته سیلیکات آهن و بین ابتدا و انتهای رشته سیلیکاتی با درصدهای مختلف منیزیم و آهن قرار دارد. سیلیکات منیزیم ابتدای رشته را فورستریت می­‌نامند که نوع شفاف و زیبای آن را پریدوت می­‌گویند که از جواهرات است.

اسپودومن (Spodumene)

 این کانی منبع اصلی لیتیم است و در مراحل آخر تبلور ماگ­‌های پرلیتیم به­‌وجود می‌­آید. عموماً خاکستری تیره یا سفید مرواریدی است. نوعی از آن که هدنیت نام دارد سبز زمردی و نوع دیگر آن­که کونزیت نام دارد به رنگ یاسی کبود دیده می­‌شود. این دو رنگ خاص از این جواهر بسیار قیمتی‌­اند. آن­ها در برابر ضربه شکننده و شفاف­ند.


سری اول مقاله آشنایی با سنگهای زینتی و جواهرات را در بزمینه بخوانید.

به راحتی جشن خود را برنامه ریزی کنید
نظرات
برای نظر دادن ابتدا باید وارد سایت شوید.

ورود به سایت