آشنایی با سنگ های زینتی و جواهرات - سری اول

مجموعه ی کانی های عجیب و غریب و ناخالصی ها، باعث به وجود آمدن برخی از نادرترین سنگ های قیمتی در جهان می گردد که شاید بسیاری از ما با آنها به خوبی آشنا نیستیم. این سنگ های متنوع و حیرت انگیز همیشه می توانند جز بهترین زیورآلات به خصوص برای خانم ها به شمار بیایند. بنابراین شناخت آنها شاید در انتخاب چشم گیرترین جواهرات به شما کمک کند. در زیر با چند مورد از پرکاربردترین سنگ های زینتی آشنا می شوید:

زمرد (Emerald)

زمرد نوع سبز رنگ و شفاف کانی بریل Beryl است. بریل سیلیکات بریلیوم و آلومینیم است. ناخالصی سبب ایجاد رنگ‌­هایی چون آبی متمایل به سبز، زرد روشن، صورتی، سفید، بی‌­رنگ در آن می­‌شود. به­‌طور مثال رنگ سبز به علت وجود ناخالصی عنصر کروم است. انواع رنگی آن در جواهرسازی به نا‌‌‌‎م­های مختلفی خوانده می­شوند. مثلاً آبی‌­سبز آن را «آکوآمارین» و زرد آن را «هلیودور» و نوع صورتی آن را «مورگانیت» می­نامند که همگی این­ها از جواهرات بسیار قیمتی به حساب می‌­آیند. انواع مختلف بریل در سنگ­های گرانیت درشت بلور یافت می­‌شوند. بلورهای بریل گاهی بسیار بزرگ هستند. در کشور برزیل بلورهای عظیم کامل با سنگینی تا 200 تن هم یافت شده است.

زمرد کبود (Aquamarine)

زمرد کبود نوعی کانی بریل است. بریل سیلیکات بریلیوم و آلومینیم است. وجود ناخالصی کانی بریل را به رنگ­‌های متنوعی درمی­‌آورد. رنگ آبی­‌سبز آن به زمرد کبود مشهور است. زمرد کبود ارزشی بیش از یک قطعه الماس هم‌­اندازه‌­ی خود دارد. زمرد کبود را در جواهرسازی اغلب به‌­صورت تخت و چهارگوش تراش می‌­دهند که به تراش زمردی مشهور است. زمرد کبود را توانسته‌­اند امروزه به‌­صورت مصنوعی به‌­وجود آورند که با چشم عادی هیچ­‌گونه تفاوتی با زمرد طبیعی ندارد، ولی اگر نوع بدلی را زیر پرتوهای ماورای بنفش قرار دهند، رنگ قرمز ملایمی از خود می‌­تاباند که به این وسیله نوع بدلی را تشخیص می­‌دهند.

فیروزه (Turquoise)

فیروزه از تجزیه و ترکیب سنگ­‌های آتش­‌فشانی دارای آلومینیم و مس در نواحی خشک به­‌وجود می­‌آید. معمولاً به‌­صورت توده‌­های متراکم و رگه‌­های کوچک یافت می‌­شوند. رنگ فیروزه رنگ خاصی میان آبی و سبز است که به علت رنگ خاص خود مشهور است. یکی از محل‌­هایی که از دیرباز فیروزه ­ی آن مشهور بوده است، نیشابور در ایران است و چون اولین بار فیروزه­‌ی ایران از ترکیه به اروپا رفته است، اروپائیان نام تورکوآز را برای آن انتخاب کرده‌­اند.

عقیق (Agate)

عقیق نوعی کوارتز «اکسید سیلیسیم» است که بلورهای آن فقط با میکروسکوب مشاهده می‌­شود. نام عمومی این گونه کوارتزها «کالسدون­» است. طرز تشکیل آن به این طریق است که سیلیس حل شده در داخل آب به صورت ژل سیلیسی درمی­آید و رسوب می‌­کند. پس از رسوب‎­گذاری به‌­تدریج آب خود را از دست می‌­دهد و به­صورت بلورهای بسیار ریز ته‌­نشین می‌­شود. بنابراین کالسدون­ها را می‌­توان کوارتزهایی در نظر گرفت که در محیط رسوبی تشکیل شده‌­اند. کالسدون­ها بر اساس رنگ، کدورت و نواردار بودن نام­گذاری می‌­شوند. اقسام پررنگ و نواردار آن از جواهرات نیمه قیمتی به‌­حساب می‌­آیند. عقیق کالسدونی به رنگ قرمز یا خرمایی است که ممکن است نواردار و یا حتی شاخه شاخه باشد. عقیق­‌هایی با رنگ سرخ درخشان را «عقیق سرخ» و در کشورهای عربی به «عقیق احمر» معروف­ند.

عقیق سلیمانی  (Opal)

عقیق سلیمانی نوعی اکسید سیلیسیم است که با مقداری آب همراه است و به‌­صورت متبلور هم نیست. این نوع اکسید سیلیسیم با نام عمومی اوپال شناخته می­‌شوند. اوپال­‌ها ممکن است به یکی از دو طریق زیر به‌­وجود آمده باشند. در قسمتی از یک محیط رسوبی مقداری سیلیس کلوئیدی که ممکن است بر اثر مرگ جاندارانی که اسکلتی از جنس سیلیس دارند به­‌وجود آیند و یا بر اثر سرد شدن بسیار سریع سیلیس مذاب که فرصت تبلور به‌­دست نیاورده‌­اند، حاصل شوند. اوپال خالص سفید است ولی بر اثر ناخالصی به هر رنگی درمی‌­آید. اوپال‌­های گران­بها نام­‌های مختلفی دارند که معروف­‌ترین آن­ها اوپال آتشی، اوپال چوبی، اوپال خزه­‌ای و معروف­ترین آن­ها عقیق سلیمانی که در کشورهای عربی به «عین­‌الشمس» معروف است.

مروارید (Pearl)

مروارید، کربنات کلسیمی است که برخی از جانوران دریایی به‌­صورت لایه‌­لایه اطراف ذره­‌های خارجی که بین صدف و بدن حیوان وارد شده­‌اند، ترشح می­‌کنند. برش مرواریدها لایه‌­های متحدالمرکزی را نشان می­‌دهد که این امر، ترشح کربنات کلسیم را در مدت طولانی نشان می‌­دهد. مراکز قدیمی صید مروارید، سواحل عمان، بحرین، ایران، قطر، کویت، سیلان و دریای سرخ که مرواریدها به‌­صورت طبیعی ساخته می­شدند و قیمت آن هم بالا بود، امروزه در نواحی دیگر به کشت مروارید مصنوعی روی آورده‌­اند، این عمل با تکثیر صدف­های مروارید در محفظه­‌هایی صورت می‌­گیرد، سپس صدف­ها را از آب خارج می­‌کنند و به­طور مصنوعی ذرات کروی شکل بسیار ریزی را بین صدف و بدن حیوان قرار می‌­دهند و صدف­ها را دوباره به دریا بازمی­گردانند و پس از مدتی آن­ها را از آب خارج می­‌کنند. تولید این­گونه صدف­ها که شکل منظم­تری دارند سبب شده که دیگر مروارید ارزش سابق خود را به علت تولید بالا نداشته باشد. مروارید تازه صید شده سختی کم­تر و چگالی بیشتری دارد. با گذشت زمان سختی آن بیشتر و چگالی آن کمتر می‌­شود.

الماس (Diamond)

سخت­‌ترین ماده‌­ی طبیعی شناخته شده است. در رگه­‌های عمیق آتش‌­فشانی به­‌وجود می‌­آید. بعد از این­که این رگه­‌ها به سطح زمین رسیدند، بر اثر فرسایش تکه‌­های الماس در کنار رودخانه­‌ها ته‌­نشین می­شود. بزرگ­ترین الماسی که تاکنون یافت شده به نام ستاره­‌ی آفریقا معروف شده و پیش از تراش 3025 قیراط سنگینی داشته است. تکه‌­های بزرگ الماس بسیار کمیاب هستند و غالباً به علت داشتن ترک یا رنگ نامرغوب در صنعت کاربرد دارند و از آن­ها برای سائیدن اجسام دیگر استفاده می­کنند. الماس‌­های قیمتی را به شکل­‌های گوناگونی برش می­‌دهند که برش برلیان و برش کینگ از همه معروف­‌تر هستند. الماس در 1000 درجه‌­ی سانتی‌­گراد می‌­سوزد و هیچ­‌گونه خاکستری از آن باقی نمی­‌ماند. ناخالصی سبب رنگ نارنجی، سبز، آبی، قهوه‌­ای و ... در آن می­‌شود.

برای خواندن ادامه این مقاله اینجا کلیک کنید.

اگر به دنبال انواع حلقه های نامزدی و ازدواج هستید، ما ایده های خوبی برای شما داریم. اینجا کلیک کنید.