از زمان های بسیار قدیم در فرهنگ ایرانی مردان از زنان خواستگاری می نمودند و همیشه درخواست ازدواج از طرف مردان ابراز می شد. شاید این چارچوب برای درخواست ازدواج، ریشه در عقایدی فرهنگی و مذهبی دارد. حیای زنانه و یا عقایدی نظیر اینکه مرد همه نیاز است و زن همه ناز! در شکل گیری این عرف اجتماعی در جامعه ایرانی نقش بسزایی داشته اند، با اینکه در هیچ کجای مذهب و سیره پیامبران روشی برای خواستگاری و ضرورت ابراز علاقه صرفا از طرف مرد، نیامده است به طوری که در زندگی نامه پیامبر اسلام نیز خواستگاری بانو خدیجه از حضرت پیامبر را مشاهده می کنیم و این مساله صحه ای بر بی اشکال بودن خواستگاری از طرف دختران است.
در جوامع مدرن امروز، گاهی چارچوب های عرفی و اجتماعی نظیر لزوم خواستگاری پسر از دختر، پاسخگوی نیازها نمی باشند و در روند شکل گیری فرآیندهایی مانند ازدواج اخلال ایجاد می نمایند. این تابوهای عرفی باعث شده اند تا بسیاری از دختران، علیرغم میل باطنی خود عمل نمایند و گاهی با اینکه به فردی بسیار علاقمند هستند و رویاهای آینده خود را در کنار او می بینند، به دلیل همین اجبارها، نتوانند به خواسته قلبی خود برسند و در نهایت تن به ازدواج با شخصی بدهند که هیچگونه تمایل قلبی به او ندارند و این مساله، خود می تواند موجب بسیاری از مشکلات اجتماعی مانند خیانت زوجین، طلاق عاطفی، مشکلات زناشویی، عدم سازگاری زن و شوهر و مشکلات روانی مانند افسردگی های حاد و مزمن گردد. با بزمینه در این مقاله همراه باشید تا شرایط درخواست ازدواج دختر از پسر و بایدها و نبایدهای عرفی و اجتماعی آن را بررسی نماییم.
فرهنگ سازی برای خانواده های دختردار و پسردار
شاید در ابتدا، پذیرش درخواست ازدواج از طرف دختر برای خانواده های دختردار بسیار سخت و سنگین به نظر برسد و مقاومت زیادی را در مقابل آن نشان دهند و دلیل آنها هم ترس از آبرو و حرف مردم باشد یا هراس از شنیدن پاسخ منفی و تبعاتی که این "نه" شنیدن ممکن است برای دختر آنها داشته باشد.
تبعاتی از لحاظ احساسی و روانی و هم چنین تبعات اجتماعی! پس اولین مساله ای که باید روی آن کار شود فرهنگ سازی اجتماعی است. خانواده ها باید بپذیرند که درخواست ازدواج از طرف دختر هیچ مانعی ندارد و هیچ معنای خاصی نیز ندارد. همان گونه که وقتی یک پسر از دختری خواستگاری می کند و معنای آن این است که آن خانم را برای زندگی مشترک با خود مناسب دیده است و احساس کرده که آن دختر خانم با معیارهای او همخوانی دارد، یک دختر نیز می تواند با دیدن و شناختن یک پسر به این نتیجه برسد که او فاکتورهای شخصیتی، عقایدی و اجتماعی مشابهی با مرد متناسب با او دارد و می تواند شخص مناسبی برای زندگی مشترک با او باشد پس فرهنگ سازی در این زمینه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است تا در باور عموم؛ چه خانواده های دختردار و چه خانواده های پسردار، مساله خواستگاری دختر از پسر، امری طبیعی و بی اشکال تلقی شود.
با این فرهنگ سازی ها، خانواده های دختردار نیز در برابر این مساله مقاومتی نمی کنند و به جای سرزنش دختر خود یا ترس از آبرو و حرف و حدیث ها، از احساسات دختر خود حمایت می کنند و او را در بیان کردن درخواست خود یاری می نمایند. این حمایت خانواده از خواسته های عقلانی و به جای دختران می تواند خود تاییدی باشد بر درستی این خواستگاری و همین امر می تواند موجب اعتماد سازی در خانواده پسر نیز گردد. چه بسا خانواده هایی که از لحاظ مالی و اجتماعی در طبقه های بالایی قرار گرفته اند و هیچگونه مشکل مالی و اقتصادی ندارند، دخترانی زیبا و برازنده و تحصیل کرده دارند و برای همسری او به دنبال پسرانی هستند که فقط با معیارهای شخصیتی مد نظر آنها همخوانی داشته باشد، مسئولیت پذیر، صادق، خانواده دار و محجوب باشد و الزامات مالی و اقتصادی نیز برای آنها هیچ اهمیتی نداشته باشد و حاضر باشند تا دختر و داماد خود را از لحاظ اقتصادی ساپورت نمایند و صرفا به فکر خوشبختی و شادی دختر خود در زندگی آینده با همسر می باشند. همین مسائل موجب می شود که وقتی پسری را با این خصوصیات می شناسند، اقدام به خواستگاری از وی نمایند.
فواید خواستگاری دختر از پسر
به عقیده بسیاری از کارشناسان، راه حل بسیاری از مشکلاتی که امروزه گریبانگیر ازدواج جوانان شده اند، می تواند در فرهنگ سازی خواستگاری دختران از پسران باشد.
مهریه های بالا و عجیب و غریب، تجملات و زیاده خواهی های بسیار در مراسم های مربوط به ازدواج و عروسی، بالا رفتن سن ازدواج در دختران، ازدواج های سفید، طلاق های عاطفی، ناسازگاری های بین زن و شوهر که حاصل یک ازدواج نادرست و غلط هستند و ... همگی می توانند تا حدودی با جا افتادن این فرهنگ مرتفع شوند.
ازدواج های آگاهانه تر، مراسم های ساده تر و به دور از تجملات و محکم تر بودن پیوند عاشقانه بین زن و شوهرها در خواستگاری دختران از پسرها دیده می شود. در جامعه امروز که معمولا همه افراد انتظار دارند تا خواستگاری از طرف پسر باشد و درخواست ازدواج از طرف دختر را مذموم می شمارند، بسیاری از دختران مجبور می شوند علیرغم میل باطنی و یا علاقه به شخص دیگری، تن به ازدواجی ناخواسته بدهند و سالیان آینده زندگی خود را با فکر شخص سومی بگذرانند که این مساله علاوه بر آسیب های روحی و روانی بسیار زیاد برای این دختران و همچنین نکوهش آن در آموزه های دینی، تبعات دیگری نیز در پی دارد که دامنگیر مردان نیز می شود. سردی روابط بین همسران، مشکلاتی در روابط زناشویی، طلاق های عاطفی، خیانت زن یا مرد و جر و بحث های گاه و بیگاه و در نهایت آمار بالای طلاق در جامعه در زمره تبعات این ازدواج های ناخواسته اند، اما اگر خواستگاری دختران از پسران ممکن شود، می توان قدمی هر چند کوچک در رفع این مشکلات برداشت به طوری که از نظر آماری، کمتر دختری با کسی غیر از عشق خود ازدواج می نماید.
تفاوت های فردی زنان و مردان و معایب خواستگاری دختر از پسر
در باب تفاوت های فردی و شخصیتی بین زنان و مردان، موضوعات زیادی مطرح می شوند که برخی از آنها به صورت مستقیم در خواستگاری و درخواست ازدواج تاثیرگذار هستند و شاید همین تفاوت ها تا به امروز باعث شده اند تا خواستگاری دختران تبدیل به یک مساله مذموم تبدیل شود. "نه" شنیدن برای دختران، از طرف کسی که به او احساس قلبی دارند تا حدی که حاضر شده اند تا تبعات یک خواستگاری غیر مرسوم را بپذیرند، بسیار سخت و سنگین است.
زنان از لحاظ عاطفی و احساسی بسیار شکننده تر از مردان هستند و هم چنین در روابط عاشقانه خود به سختی وقایع و اتفاقات را فراموش می کنند، به حدی که شاید بتوان گفت هیچگاه این خاطرات را فراموش نمی کنند و آنها را برای همیشه در گوشه ذهن و قلب خود نگاه می دارند؛ به همین دلیل، هنگامی که یک دختر از یک پسر خواستگاری می کند شاید به ندرت انتظار شنیدن پاسخ منفی را داشته باشد و در صورت رد شدن درخواستش دچار آسیب های روانی زیادی شود هم چنین ترس و واهمه از تحقیر شدن شخصیت شان توسط پسران و خانواده های پسردار در دختران شدت می گیرد، به هر حال در کشور ما همیشه رسم بر این بوده است تا دختران، عزت نفس خود را در خواستگاری پسران از آنها می بینند و همیشه این پسران بوده اند که با انجام یک مراسم تشریفاتی به خواستگاری دختران می روند و حالا با مطرح شدن فرهنگ سازی خواستگاری دختران از پسران؛ ممکن است اضطرابی ناشی از نادیده گرفته شدن عزت نفس دختران در این مقوله مطرح شود.
برای رفع این مشکلات؛ یکی از راه هایی که می توانیم توصیه کنیم، بهره گیری از روش واسطه در خواستگاری است. واسطه به کسی گفته می شود که بین خانواده دختردار و خانواده پسردار میانجی گری کرده و وصلت بین آنها را جوش می دهد! دختران و خانواده های آنها اگر احساس می کنند که با مطرح کردن خواستگاری از جانب آنها دچار تزلزل در اعتماد به نفس می شوند، می توانند فردی امین و مورد اعتماد از نزدیکان خود را واسطه قرار دهند تا دختر آنها را به پسر مورد نظر و خانواده اش به صورت غیر مستقیم معرفی نماید و او را به عنوان یکی از کاندیداهای ازدواج در آن خانواده مطرح کند.
یکی دیگر از مشکلاتی که می تواند در جریان خواستگاری دختران از پسران پیش بیاید پیچیدن خبر این درخواست در بین خویشاوندان و افراد فامیل است، مخصوصا زمانی که پاسخ نه به درخواست آنها داده شده است و این مساله خود می تواند به ترسی عظیم در دختران برای مطرح کردن درخواست شان تبدیل شود که با فرهنگ سازی درست در خانواده های پسردار می توان از این رویداد جلوگیری نمود. به طور کلی هیچ خواستگاری ای، چه خواستگاری پسر از دختر و چه خواستگاری دختر از پسر، نباید تا زمان به نتیجه رسیدن آن و قطعی شدن پاسخ مثبت در بین اقوام و افراد فامیل علنی شود، این هم برای دختر بهتر است و هم برای پسر!
پس اگز جزو دخترانی هستید که به آقا پسری علاقمند شده اید و در فکر مطرح کردن علاقه و درخواست ازدواج به او می باشید؛ بهتر است در هنگام خواستگاری، اشتیاق زیادی از خود نشان ندهید و این علاقه قلبی خود را علنی نکنید تا توی فامیل و خویشاوندان، پشت سر شما حرف و حدیثی به وجود نیاید.
بایدها و نبایدهای موجود در روند خواستگاری دختر از پسر
اولین مساله ای که ممکن است، باعث شود تا احساس کنید به فردی علاقه دارید؛ جذابیت های ظاهری اوست، هیکلی ورزشکاری و بدنی ورزیده، قد بلند، صورتی جذاب، پوست گندمگون، استایل لباس پوشیدن بی نقص، ریش و سبیل جذاب و ... همگی جزو ظواهری هستند که وجود آنها در یک مرد باعث می شود تا توجه زنان به آنها جلب شود؛ اما این جذابیت های ظاهری، اولین مساله در شناسایی یک فرد است.
پس از ظاهر، به جذابیت های شخصیتی او می رسیم که این جذابیت ها ممکن است برای هر فردی متناسب با سلایق، علایق و اعتقادات مذهبی و اجتماعی او متفاوت باشد.
پس برای انتخاب شخص مورد نظر خود ابتدا همه معیارهای مورد نظر خود را بشناسید و به دقت، آنها را بررسی کنید. اعتقادات مذهبی، معیارهای شخصیتی، تحصیلات، نحوه برخورد با مشکلات و چالش ها، مسائل کاری و شغلی و درآمدی و اقتصادی، جایگاه خانوادگی، میزان مسئولیت پذیری و نگرش فرد در برابر ارزش گذاری های اجتماعی و ... را برای خود تحلیل نمایید و آنها را بر طبق معیارهای خود اولویت بندی کنید، سپس اگر شخصی را می شناسید که با این اولویت بندی ها تطابق دارد، می تواند یکی از گزینه های شما برای درخواست خواستگاری باشد.
اما گاه فردی، شما را به شدت درگیر خود می کند و به اصطلاح عامیانه یک دل نه صد دل عاشق او می شوید، اگر در فکر درخواست ازدواج از او هستید قبل از هر اقدامی همه مسائل فوق را در او بررسی کنید، راهی که می خواهید در آن قدم بگذارید مسیر پرپیچ و خم و گاها خطرناکی است، اگر انتخابی عقلانی و درست داشته باشید، مقصد این راه بسیار زیبا و دلنواز خواهد بود و قطعا از نتیجه کار خود رضایت خواهید داشت.
دومین مساله ای که در خواستگاری دختران از پسران پیش می آید، حفظ عزت نفس و شخصیت دختران است بنابراین در هنگام مطرح کردن درخواست ازدواج خود از یک پسر سعی کنید تمام سیاست های زنانه خود را به کار بگیرید، اشتیاق بیش از حد نشان ندهید، از کلمات کلیدی استفاده کنید و در صورت "نه" شنیدن احساسات خود را کنترل نمایید و شکست درونی خود را بروز ندهید! عزتی نفسی قوی و اعتماد به نفسی بالا در آینده و در زندگی مشترک به شدت به دردتان می خورد و در صورتی که در هنگام درخواست خواستگاری، آن را نادیده بگیرید به احتمال زیاد بعدا در زندگی آینده خود دچار مشکل می شوید حتی اگر با فردی ازدواج کنید که به شدت به او علاقمند هستید!
در نهایت در فرهنگ سازی خواستگاری دختران از پسران باید روی نحوه نگرش پسران و خانواده ها به این مساله نیز کار علمی و تخصصی صورت گیرد. پسران باید به طور کامل متوجه شوند، خواستگاری یک دختر از آنها به معنای این نیست که آنها شاهزاده سوار بر اسب سفید هستند! یا آنها بهترین و ایده آل ترین مرد روی کره زمین محسوب می شوند بلکه همان گونه که پسران کاندیداهای خود را برای خواستگاری انتخاب می کنند، دختران نیز می توانند این حق انتخاب را داشته باشند.
پسرها نباید هر حرف و سخن یا هر رفتاری از طرف دختران را به منزله عاشقی و درخواست ازدواج از طرف آنها بدانند. زنان روحیه لطیفی دارند، رفتارهای زنانه و احساسات زنانه در آنها باعث می شود که با بسیاری از افراد مهربان باشند و به آنها احترام بگذارند و این احترام نباید به عنوان منظور خاصی در نظر گرفته شود.
مساله آخر، خانواده ها هستند. خانواده های پسردار باید توجه داشته باشند که اگر دختری از پسر شما خواستگاری نموده است، به این معنا نیست که این دختر خانم هیچ خواستگاری دیگری نداشته یا از لحاظ ظاهری، شخصیتی یا خانوادگی مشکلی دارد. این اتفاق را تبدیل به یک مساله بغرنج نکنند و نگاهی ساده به آن داشته باشند. وظایف خود در قبال عروس خانواده را مثل همیشه انجام دهند، احترام و تکریم عروس و خانواده اش، خریدهای نامزدی و عقد، برگزاری مراسم عروسی در حد عرف خانواده، مراسم های پاگشا، شب یلدا و ... همگی باید به نحو احسن انجام شوند و تفاوتی بین عروسی که پسر به خواستگاری او رفته با عروسی که خودش به خواستگاری پسر آمده است، وجود نداشته باشد.
خانواده های دختردار نیز در این بین نقش بسیار مهمی را بر دوش دارند. حمایت عاطفی و روحی و روانی از فرزند خود را مثل همیشه سرلوحه کار خود قرار دهند و اگر مساله خواستگاری دختر از پسر، در خانواده آنها مطرح شد با رفتار و افکاری متعصبانه به سرزنش دختر خود نپردازند، بلکه باید با کمک های فکری و مادی و معنوی خود فرزند خود را در این راه یاری دهند و جلوی هر کس که مخالف انتخاب عقلانی دختر آنهاست، بایستند و اجازه ندهند تا پشت سر دختر آنها حرف و حدیثی به وجود بیاید. هم چنین نقش خانواده های دختردار در آینده و زندگی مشترک دخترشان با پسر مورد علاقه اش پررنگ تر می شود، آنها همیشه باید حامی دختر خود باشند و خدایی ناکرده اگر دختر آنها به این نتیجه رسید که انتخاب نادرستی داشته و ازدواج آنها منجر به اختلاف یا طلاق شد با سرزنش هایی از این دست که " خودت خواستی، ما راضی نبودیم!" یا " انتخاب خودت بوده حالا به ما ربطی نداره!" موجب آزار بیشتر دختر خود نشوند.
مسائل بعد از ازدواج و راه حل آنها
"دعوا و جر و بحث نمک زندگی است!" این جمله را بارها و بارها از بزرگترها شنیده ایم و به احتمال زیاد با چشم خودتان نیز دیده اید که هیچ زن و شوهری وجود ندارند که حداقل یک بار در زندگی مشترک با هم جر و بحث و اختلاف نداشته باشند. یکی از مسائلی که ممکن است در زندگی مشترک، برای زوج هایی که درخواست ازدواج از طریق زن بوده است، به وجود بیاید، منت گذاشتن از طرف مرد در هنگام بروز اختلافات باشد. سخنانی از این دست که " من تورو نمی خواستم تو اومدی خواستگاریم!" می تواند برای زنان بسیار دردآور و غیرقابل تحمل باشد. پس مردان باید توجه داشته باشند که به هیچ وجه، چه در اختلافات و عصبانیت ها و چه به هنگام شوخی و مزاح، این حرف ها را به زبان نیاورند زیرا همین علاقه قلبی و تمایل همسر به آنهاست که باعث شیرینی زندگی مشترک آنها شده است، همچنین وجود این چنین سخنان و شوخی هایی می تواند باب این شوخی ها از طرف دیگران را نیز باز کند و اطرافیان نیز به خود اجازه دهند تا این حرف ها را به همسر این مردان بگویند و باعث آزردگی روح آنان گردند.
به عنوان سخن آخر می توان گفت حرف اول و آخر در بحث خواستگاری دختر از پسر را فرهنگ سازی می زند، رسانه ها، محیط های آکادمیک و پرورشی، جراید و ... می توانند در این زمینه بسیار یاریگر باشند تا تابوی لزوم خواستگاری پسران از دختران شکسته شود.
توصیه می کنیم این مقاله ها را نیز بخوانید.
