به هر هنری که وارد شوید و برای اجرای هر دیزاینی که با رنگ‌ها سر و کار دارد، باید در ابتدا به شناخت رنگ‌ها و پس از آن مطالعه چرخه رنگ بپردازید. در هنرهای تجسمی مانند نقاشی و طراحی‌هایی مانند دیزاین دکوراسیون منزل و طراحی لباس، دانش رنگ‌های مکمل و متضاد برای اجرای درست لازم است. با مطالب ارائه شده توسط تیم بزمینه در این مقاله، می‌توانید از این پس آگاهانه‌‌تر رنگ‌ها را در کنار هم قرار دهید و انتخاب‌های درست‌‌تر و هوشمندانه‌‌تری داشته باشید تا به نتیجه بهتری دست پیدا کنید.
چرخه رنگ چیست؟
در چرخه رنگ، به جز رنگ های اصلی(آبی، قرمز، زرد) رنگ‌هایی را مشاهده می‌کنید که هر کدام با ترکیب دو رنگ همسایه به وجود آمده‌اند. چرخه رنگ پایه شامل دوازده رنگ است. در چرخه رنگ بخش‌هایی که در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند رنگ‌های مکمل (complementary)هستند که در ادامه به توضیحات بیشتری پیرامون آن خواهیم پرداخت.
همانطور که می‌دانید رنگ‌های ثانویه (secondary) از ترکیب رنگ‌های اصلی به وجود می‌آیند. ترکیب رنگ‌های قرمز و آبی بنفش، ترکیب زرد و آبی رنگ سبز و ترکیب زرد و قرمز رنگ نارنجی را نتیجه می‌دهد. رنگ‌هایی که به یکی از رنگ‌های اصلی شباهت و تمایل بیشتری دارند از ترکیب یک رنگ ثانویه و یک رنگ اصلی به وجود آمده‌اند. برای مثال رنگ سبز مایل به آبی که به سبز آبی شناخته می‌شود از ترکیب رنگ سبز و آبی به وجود می‌آید.
رنگ‌های گرم و سرد کدام‌ها هستند؟
یکی از مواردی که برای به کارگیری صحیح رنگ‌ها باید بدانید شناخت رنگ‌های سرد و گرم است. رنگ‌های گرم، شادی و انرژی را انتقال می‌دهند این در حالی است که رنگ‌های سرد انتقال دهنده صلح و آرامش هستند. با تقسیم چرخه رنگ به شکل زیر به راحتی می‌توانید این رنگ‌ها را بشناسید تا بتوانید در جای درست و با هدف خاص از رنگ‌ها استفاده کنید.
قوانین موجود در چرخه رنگ چیست؟
بر اساس چرخه رنگ‌ها، قواعدی وجود دارد که به شرح زیر می‌باشند.
1- رنگ‌های مکمل: همانطور که پیش از این اشاره شد هر دو رنگی که در مقابل هم قرار دارند رنگ‌های مکمل هستند. برای مثال آبی و نارنجی، قرمز و سبز، بنفش و زرد مکمل هم می‌باشند. از این رنگ‌ها برای کنتراست و تعادل صحنه یا تیپ خود می‌توانید استفاده کنید. برای مثال یک مانتوی بنفش با یک شال زرد و یا یک کاناپه نارنجی در مقابل دیواری به رنگ آبی ترکیبی درست را به وجود می‌آورند.
2- تقسیم رنگ مکمل: اگر دوست دارید از سه رنگ استفاده کنید به جای‌‌ترکیب قرمز و سبز، می‌توانید قرمز را با سبز مایل به آبی و سبز مایل به سبز در کنار هم به کار بگیرید.
3- رنگ‌های مشابه: منظور از رنگ‌های مشابه سه رنگی است که در چرخه رنگ در کنار هم قرار گرفته‌اند. برای مثال زرد، نارنجی مایل به زرد و زرد و نارنجی مایل به قرمز رنگ‌های مشابه هستند. بهتر است از ترکیب این رنگ‌ها در کنار هم خودداری کنید. یکی دیگر از قوانین چرخه رنگ ترکیب رنگ‌های سرد و گرم با هم است.سعی کنید رنگ های گرم و سرد را با هم ترکیب نکنید.
4- رنگ‌های سه گانه: رنگ‌هایی می‌باشند که از یکدیگر فاصله مساوی دارند. برای مثال قرمز، آبی و زرد که مرکز هر کدام از مرکز دیگری 120 درجه فاصله دارند، رنگ‌های سه گانه هستند. قانونی که در استفاده از این رنگ‌ها باید به کار بسته شود این است که یکی از سه رنگ به عنوان رنگ اصلی استفاده شود و دو رنگ دیگر کمتر و در حد رنگ‌های فرعی به کار گرفته می‌شود.
5- استفاده از چهار رنگ: اگر قصد دارید که از چهار رنگ در دکوراسیون یا ست کردن لباس‌های خود یا سایر موارد استفاده کنید دو جفت رنگ مکمل را برگزینید. برای مثال بنفش و زرد را در کنار آبی و نارنجی به کار بگیرید. در این جا دقت کنید که اگر از هر چهار رنگ به یک اندازه استفاده کنید، فضا نامتعادل به نظر می‌رسد، بنابراین بهتر است یک رنگ را به عنوان رنگ زمینه انتخاب کنید.
سفید، سیاه، خاکستری
اکنون که قوانین مربوط به رنگ‌های اصلی و فرعی گفته شد، به رنگ‌های سیاه، سفید و خاکستری و افزودن آن‌ها به سایر رنگ‌ها می‌پردازیم. با اضافه کردن رنگ سیاه به سایر رنگ‌ها آن‌ها را تیره‌‌تر و با افزودن رنگ سفید به آن‌ها به رنگ روشن‌‌تری می‌رسیم.
رنگ‌های خاکستری، سیاه و سفید رنگ‌های خنثی هستند که از آن‌ها می‌توانید در کنار هر رنگ دیگری استفاده کنید.
نکات استفاده از چرخه رنگ در لباس پوشیدن
بعضی از افراد با وجود خرید لباس‌های گران قیمت، ظاهر متناسب و خوبی ندارند. در بعضی مواقع علت این امر ناهماهنگی در ست کردن رنگ‌ها است. اگر شما نیز از آن دسته افراد هستید که ست کردن رنگ‌ها برایتان دشوار است از چرخه رنگ‌ها پرینت بگیرید و در کمد لباس خود قرار دهید تا بتوانید از بین لباس‌های خود بهترین‌ها را با هم ست کنید. در ادامه به ذکر چند قانون در استفاده از رنگ‌ها در لباس پوشیدن می‌پردازیم:
1- برای ست کردن لباس‌ها بیش از سه رنگ استفاده نکنید.
2- رنگ لباس‌هایتان را متناسب را رنگ پوستتان انتخاب کنید.
3- رنگ‌های کدر مثل خاکستری را در کنار رنگ‌های روشن مانند زرد زیاد استفاده نکنید.
نکات استفاده از چرخه رنگ در دکوراسیون داخلی
اگر از رنگ‌ها در لباس پوشیدن به طرز اشتباهی استفاده کنید حداکثر اتفاق ناگواری که می‌افتد این است که بدتیپ به نظر می‌رسید. این در حالی است که اگر در دکوراسیون منزل رنگ‌ها را به درستی انتخاب نکنید نتیجه بدتری خواهید گرفت که جبران آن بسیار هزینه بر خواهد بود. رنگ‌ها در دکوراسیون منزل به شدت بر روی روحیه ساکنین تاثیر می‌گذارد. بنابراین بهتر است به نکات زیر دقت کنید.
1- استفاده بیش از یک رنگ در دکوراسیون یک اتاق، خوب است اما اگر قصد دارید از سه رنگ برای دیزاین استفاده کنید در حالی که دو رنگ از رنگ‌ها غالب باشند رنگ سوم را خنثی انتخاب کنید تا چشم استراحت کند.
2- استفاده بیش از سه رنگ در دکوراسیون داخلی توصیه نمی‌شود.
3- ابتدا یک رنگ را به عنوان رنگ غالب انتخاب کنید و سایر رنگ‌ها را بر اساس آن انتخاب کنید.
4- از رنگ کردن دیوارها نترسید، زیرا می‌توانید هروقت که دوست دارید رنگ آن را تغییر دهید. فقط خیلی ریسک نکنید و رنگ مبلمان و تابلوها را در نظر بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر خواندن مقالات این حوزه را به شما پیشنهاد می کنیم.
سخن آخر
بدون شک قوانین ذکر شده تنها قوانین مربوط به استفاده از رنگ‌ها نیستند، اما این قوائد حداقل‌هایی هستند که در انتخاب و ترکیب رنگ‌ها باید به کار گرفته شود.
