ازدواج را بدون شک می توان یکی از مهم ترین تصمیم های زندگی هر فرد دانست که می تواند مسیر زندگی او را تا حد بسیار زیادی تحت تاثیر قرار دهد. همه ما می دانیم عقد دائم باید همراه با شواهد و مدارکی به طور رسمی در دفترخانه ی ازدواج ثبت شده و اسم زوجین وارد شناسنامه های یکدیگر شود. اما آیا دقیقا می دانید که برای ثبت عقد در دفتر ازدواج چه مدارکی لازم دارید؟ اگر شما اولین فرزند خانواده هستید، ممکن است چیزهای زیادی را فراموش کنید! بنابراین خواندن این مقاله باعث می شود که با خیال آسوده به دفتر ثبت ازدواج بروید! 
مدارک لازم جهت ثبت عقد در دفتر ازدواج
برای آن که عقد زوجین در دفتر ازدواج به طور کامل ثبت شود، عروس و داماد باید مدارک مورد نیاز را از قبل آماده کرده و آن را تحویل دفترخانه دهند.
یکی از مهم ترین این مدارک، جواب آزمایشی است که عروس و داماد از چند روز قبل از آزمایشگاه گرفته اند. برای انجام این آزمایش باید چند روز قبل از مراسم عقد با به همراه داشتن شناسنامه، کارت ملی و یک قطعه عکس 4*3 به دفتر ثبت ازدواج رفته و فرم معاینه و آزمایش قبل از ازدواج را تحویل بگیرید. در روز عقد یکی از مهم ترین مدارکی که باید با خود همراه داشته باشید، جواب آزمایش عروس و داماد است.
آزمایش شامل نتیجه تالاسمی، تست اعتیاد و بیماری های مقاربتی است. همچنین عروس باید سند مهر شده تزریق واکنس کزاز را همراه با نتیجه آزمایش به دفتر خانه تحویل دهد. برگه مشاوره قبل از ازدواج نیز مدارکی است که حتما در روز عقد باید همراه با برگه آزمایش به عاقد تحویل دهید.
شناسنامه و کارت ملی طرفین همراه با فتوکپی، شناسنامه پدر عروس همراه با فتوکپی نیز از دیگر مدارکی است که باید مراقب باشید آن ها را فراموش نکنید! نکته مهم آن که شناسنامه ها حتما باید دارای عکس باشند.
تبصره های موجود در عقد دائم
شرایط عقد و ازدواج مانند هر قانون دیگری دارای بندها و تبصره هایی برای موارد خاص است که مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می باشد:
• اگر عروس خانم دوشیزه باشند و پدر ایشان در قید حیات نباشد، باید گواهی فوت ایشان به محضر ارائه شود. در صورتی که پدربزرگ پدری زوجه در قید حیات باشند، حضور ایشان در مراسم عقد ضروری است، در غیر این صورت باید برگه رضایت و یا وکالت نامه ایشان به عروس خانم موجود باشد.
• اگر ازدواج دوم عروس خانم باشد، چه در صورت زنده بودن و چه در صورت فوت پدر ایشان، برگه رضایت نیاز نیست. در این شرایط زوجه باید گواهی فوت شوهر و یا طلاق نامه را به محضر ارائه کند. اگر طلاق از نوع رجعی باشد، باید با دفتر طلاق مکاتبه شده و جواب عدم رجوع در زمان عده را به دفترخانه ارائه دهند.
• اگر عروس و یا داماد کارت ملی نداشته باشند ویا آن را گم کرده باشند، باید به اداره ثبت احوال درخواست داده و رسید آن را همراه با کارت ملی مادر و یا پدر خود تحویل دفتر ثبت دهند.
• در صورتی که ازدواج دوم مرد باشد، زوج باید برگه رضایت همسر اول خود و یا برگه عدم تمکین، بیماری و ... به حکم دادگاه به محضر ارائه کند.
• در پدر یا پدربزرگ زوجه در قید حیات نباشند، اگر عروس کم تر از 18 سال بوده و قیم قانونی داشته باشد، قیم باید برگه سرپرستی را همراه داشته و به محضر ارائه کند. نکته قابل توجه آن که در این شرایط قیم تنها می تواند در مواردی مانند مهریه، جهیزیه و غیره دخالت کند و رضایت و عدم رضایت وی برای ازدواج جز شروط نیست. در این شرایط اگر عروس بیش از 18 سال سن داشته باشد، نیازی به قیم نیست و عقد تنها با ارائه گواهی فوت برگزار خواهد شد.
• در صورتی که زن یا مرد قصد ازدواج با یک فرد غیر ایرانی را داشته باشد، علاوه بر مدارک فوق باید اقرار نامه اسلامی، پروانه زناشویی ازدواج از وزارت کشور و پروانه اقامت ازدواجی از نیروی انتظامی را نیز به دادگاه ارائه دهند.
• در صورتی که برای عقد خود شاهد دارید، شهود نیز باید شناسنامه های خود را همراه داشته و برای ثبت عقد به عاقد و دفتر خانه تحویل دهند.
در این بخش تمامی تبصره ها، شرایط و مدارک مورد نیاز برای ثبت در دفتر عقد را برای شما عنوان کردیم. بهتر است از چند روز قبل از مراسم، تمامی مدارک را آماده کرده و کنار بگذارید تا بهترین روز عروسی خود را با یک حواس پرتی ساده خراب نکنید! 
چند شاهد برای ثبت عقد در دفتر ازدواج لازم است؟
بر اساس نظامنامه دفتر ثبت ازدواج و طلاق کشور ما، مصوب 1310، ماده 7، درصورتي‌كه هويت زو‌جين نزد صاحب دفتر محرز نباشد بايستي دو نفر از اشخاص معرو‌ف و معتمد حضوراً هويت آنان را تصديق و مراتب در دفتر قيد و به امضاي معرفين رسيده و اين نكته در رو‌ي او‌راق نيز قيد شود. البته مانعي نيست كه معرفين يك طرف معرف طرف ديگر نيز باشند. پس برای این که سند ازدواج، رسمی محسوب شود، باید به امضای زن و شوهر، مجری یا مجریان صیغه ازدواج و امضای دو شاهد یا بیشتر برسد. توجه کنید که اشخاص كور يا گنگ يا كر، محجور يا غيربالغ يا غيررشيد نمي‌توانند معرف يا شاهد باشند.
حضور شاهد یکی از رسم های جدا نشدنی مراسم عقد زوج های ایرانی از گذشته تا کنون بوده است که حضور آن ها نیز می تواند گرمی و استحکام ازدواج را بیشتر کند. در این موارد، همان طور که در بالا نیز اشاره شد، 2 شاهد یا بیشتر، می توانند با همراه داشتن شناسنامه خود در ثبت مهم ترین تصمیم زندگی عروس و داماد شریک شوند.
صیغه عقد باید به زبان عربی خوانده شود و در صورتی که زوج و یا زوجه زبان عربی را بلد باشد، حتی خودشان نیز می توانند صیغه را جاری کنند. ممکن است مرد و یا زن تسلط چندانی به زبان عربی نداشته و نتوانند تمامی واژه ها را درست تلفظ کنند، این مساله نیز موردی ندارد اما باید معنای دو کلمه قبلت (می پذیرم) و زوجت (همسر مونث) به طور دقیق و کامل به طرفین فهمانده شود.
حرف آخر
در بخش ابتدایی با شرایط، مدارک مورد نیاز و تبصره های ثبت عقد آشنا شدیم و همان طور که در بخش های بعدی دیدیم، خطبه عقد را حتی می توان یکی از طرفین خوانده و حضور شاهد نیز الزامی نیست. ولی برای ثبت رسمی عقد ازدواج، حضور شاهد الزامی است. سعی کنید با آرامش این نکات را رعایت کنید تا با خوشدلی و شادی، زیبایی مراسم عقد و عروسی شما چند برابر شود.
