شب یلدا یکی از کهن ترین جشنهای ایرانیه که برای عروس و دامادها حال و هوای خاص تری داره و میشه گفت با رسم و رسومی همراهه، تا آخرین شب پاییزی برای خانواده این دو نفر با شادی و نشاط به پایان برسه. البته در این بین بعضیا میگن این مراسم باید برچیده بشه، چون دست و پا گیره یا باعث چشم و هم چشمی و تجملات میشه، بعضیام میگن رسم و رسوم رو باید زنده نگه داشت و از هر فرصتی برای شاد بودن بهره برد.
عده ای هم عقیده دارن که باید تعادل رو حفظ کرد و در عین زنده نگه داشتن رسوم، اونا رو در حدی که باعث دور هم بودن و لذت بردن بشه، پاس داشت. عقیده شما در این باره چیه؟!
مطمئنا همه باید به نظر و عقیده یکدیگر احترام بگذاریم، ما هم در بزمینه تلاش می کنیم تعادل را نگه داشته و از رسوماتی بگیم که بشود در حد توان به جا آورد. با بزمینه همراه باشید تا با رسم و رسوم یلدای ایرانی مخصوصا در خانواده های تازه عقد کرده آشنا شوید.
رسوم شب یلدای تازه عروس ها
از اون قدیم ندیما شب یلدا برای ما ایرانیها یک شب خاص محسوب می‌شد، این شب بهترین بهانه ست تا بتونیم دور هم جمع بشیم، بگیم، بخندیم و خوش بگذرونیم.
به این دلیل که در گذشته دختر و پسر مدت نسبتا طولانی در دوران عقد بودن و شب یلدا که می‌شد، همه فامیل باید دور هم جمع می‌شدن. برای اینکه عروس و داماد کنار هم باشند، این رسم به وجود آمد که خانواده داماد به منزل عروس خانم بروند تا شب یلدا را همه با هم جشن بگیرند.
خب حالا دست خالی که نمی شود رفت، پس خانواده داماد باید اقلامی از خوراکیهای شب یلدا را نیز همراه خود برده که هر خانواده با توجه به سلیقه ای که داشت خوراکیها و هدایا را در طبق گذاشته و تزئین می کردند، که این کار رفته رفته در همه خانواده های ایرانی رسوخ کرد، مرسوم شد و شاخ و برگ بیشتری گرفت. به طوریکه در حال حاضر به شکل ویژه تری انجام می گیرد و دو سه هفته مانده به شب یلدا خانواده داماد به تکاپو می افتند و خانواده عروس منتظرن تا ببینند آقا داماد همراه با خانوادش چه تدارکی دارند.
شب چله ای شامل چه چیزهایی می شود؟
هدیه شب چله علاوه بر جنبه‌ی نمادین، برای نشان دادن علاقه و احترام خانواده داماد به عروس و خانواده‌اش است. این رسم زیبا باعث تقویت روابط و ایجاد خاطرات خوش در آغاز زندگی مشترک می‌شود. آجیل، شیرینی و میوه که حتما هندوانه و انار جزو آن می باشد پای ثابت اقلام شب چله می باشد. علاوه بر آنها کله قند، نقل و پشمک نیز مکمل های خوبی برای سبد هدایا هستند.
در کنار خوردنی ها، خانواده داماد هدیه ای را نیز برای عروس خانم در نظر می گیرند، که بعضی خانواده ها با توجه به توانایی مالی برای عروس خانم طلا می برند. بعضی هم لباس زمستانی یا پارچه هدیه می دهند، برخی نیز ترجیحا هدیه نقدی در نظر گرفته و به عروس تقدیم می کنند تا با صلاح‌دید خود آنچه را تمایل دارد خریداری نماید.
آداب‌ورسوم منطقه‌ای در هدیه شب چله
- در مناطق شمالی (گیلان و مازندران): معمولاً هدایای عروس شامل خوراکیهای محلی مانند ماهی، برنج و محصولات کشاورزی است.
- در میان ترک‌ها: علاوه بر آجیل و میوه، طلا و پارچه‌های سنتی به عروس هدیه داده می‌شود.
- در میان کردها: مراسم هدیه شب چله ممکن است با موسیقی و پایکوبی همراه باشد، و هدایا شامل طلا، لباس و خوراکی است.
- در مناطق جنوبی (خوزستان و بوشهر): هدایا اغلب شامل خرما، شیرینی‌های محلی و طلا می‌شود.
هدایا چطور تزئین شوند؟
بعد از اینکه، هدایا و خوراکیهایی که قرار است به منزل عروس برده شود تهیه شد، حالا می رسیم به بخش مهم این رسم، یعنی تزئینات آنها زیرا خیلی تاثیرگذار است که این وسایل با چه شکل و شمایلی برده شوند.
در گذشته که طَبق کشان می کردند و وسایل را در سینی یا طبق گذشته و در نهایت با روبان یا پارچه آن را زیباتر می کردند، اما رفته رفته شکل تزئینات تغییر کرد و جلوه دیدنی تری به خود گرفت، به طوریکه اکنون کمتر کسی این وظیفه را بعهده می گیرد و خانواده ها ترجیح می دهند که تزئین هدایا را به گل فروشیها، طراحان میوه و سفره آراها بسپارند تا هم خود از نتیجه کار راضی باشند و هم خانواده عروس را خشنود سازند.
خانواده عروس چه کنند؟
خانواده عروس خانم باید آماده باشند و وسایل پذیرایی را مهیا کنند و به این امید نباشند که خانواده داماد دست پُر می آیند و دیگر نیازی به تدارک نیست، بلکه بهتر است با میوه، شیرینی و آجیل از میهمانها پذیرایی کنند.
همچنین شام شب یلدا نیز به عهده خانواده عروس می باشد، عروس خانم توجه داشته باشد که در این شب می تواند هنرهای خود را به معرض نمایش بگذارد، به این ترتیب که کیک، دسر یا شیرینی هایی را متناسب با شب یلدا تهیه کند.
در ضمن با اینکه مرسوم است که خانواده داماد برای عروس هدیه بیاورند اما اگر از طرف خانواده عروس هم هدیه ای برای یادگاری به داماد تقدیم شود شب یلدا بسیار به یادماندنی تر خواهد شد، البته این هدیه می تواند گران نباشد و بستگی به توانایی و تمایل خانواده عروس دارد.
عروس در شب یلدا چه بپوشد؟
شاید یکی از دغدغه های شب یلدا برای عروس خانم این باشد، در شب چله که خانواده همسرش هم حضور دارند و همه نگاهها به اوست، چه بپوشد.
پیشنهاد طراحان لباس این است که چون بیشتر خوراکیها و میوه هایی که مختص به شب یلداست قرمز می باشد عروس خانم هم از تم رنگ قرمز و مشکی استفاده کند تا هم با شب یلدا هماهنگ باشد و هم خاص تر و جذابتر به نظر برسد.
فقط باید توجه داشت که لباس قرمز رنگ با آرایش ملایم جذابیت عروس خانم را بیشتر نشان می دهد.
حرف آخر...
عروس خانم و آقا داماد عزیز، به این نکته توجه داشته باشید که علاقه و درک متقابل از مهمترین رسوم ما در گذشته و امروز بوده است، پس اگر به هر دلیلی نتوانستید رسم شب چله را به جا بیاورید دلخوری از یکدیگر نداشته باشید و اصل عشق و احترام را فراموش نکنید.
به امید خوشبختی و آرامش شما
یلدا خوش !
من این جشن رو از نوروز هم بیشتر دوسش دارم همیشه اتفاق های خوبی توی شب یلدا می افته.