رابطه عاطفی با وابستگی، یکی از بهترین تجربیاتی است که بین دو نفر وجود دارد ولی رابطه عاطفی هم می تواند به سادگی باعث لطمه روحی شود. زوج ها علاقه زیادی دارند تا به صورت طبیعی به سمت وابستگی به هم حرکت کنند. این نوع رابطه و نوع ارتباطی که بین دو نفر وجود دارد، در وهله نخست زندگی را شیرین میکند. ولی لازم است رابطه به هم وابسته سالم را بشناسید زیرا در این حالت عمر و دوام رابطه ها بیشتر است و روابطی که افراد را به خود ماهیت رابطه و سپس به یکدیگر وابسته نگه می دارد، به مراتب غنی تر بوده و افراد را بیشتر ارضا می کنند.
این گونه روابط، هم از روابطی که در آن ها افراد از یکدیگر مستقل هستند و هم از روابطی که افراد به هم و نه به خود این رابطه وابسته هستند، بهترند.
رابطه وابسته به هم چیست؟
رابطه وابسته بهم یا Interdependent Relationship یکی از ارتباطات معنادار بشری است. انسان ها به صورت طبیعی همواره به دنبال روابط معنی دار و در جستجوی راه هایی برای شکل دادن به این رابطه ها هستند. این قضیه برای روابط رومانتیک و عاشقانه نیز صادق است. رابطه ی وابسته سالم زمانی ارتباط پیدا می کند که فردیت شخص در رابطه حفظ شود و فرد استقلال شخصیتی خود را حفظ کند.
راه های بسیاری برای ایجاد یک رابطه موفق وجود دارد و راه های زیادی نیز آن را نابود می کنند. عناصر مثبتی مثل اعتماد، احترام، عشق و تعهد یک رابطه قوی و پایدار را ایجاد می کنند. در حالیکه عناصر منفی مثل شک و سلطه گری اغلب روابط را نابود می کنند.
یکی از عوامل مهمی که اغلب به آن توجه کافی نمی شود، یک عنصر دو طرفه به نام وابستگی یا interdependence است. در یک رابطه وابسته به هم، زوج ها با توافق رسیدن بر سر قوانین خاصی زندگی می کنند که هر دو آن ها را قبول دارند، خارج از رابطه هویت فردی خود را حفظ می کنند، اما به احساساتی که بین آن هاست نیز احترام می گذارند.
چرا وابستگی سالم باید جزئی از یک رابطه باشد؟
وابستگی متقابل در حقیقت عاملی است که به زوج ها کمک می کند تا توازنی بین زندگی فردی و زندگی مشترک خود برقرار کنند. وابستگی سالم به شما اجازه می دهد تا به جای اعتیاد پیدا کردن به حضور شریک زندگی خود، قدردان و ممنون حضور او باشید. به این ترتیب شما می توانید خود را در حضور شریک خود کامل بدانید، در حالیکه هر یک از طرفین فردیت طرف دیگر را به عنوان یک وجود وابسته به خود می شناسد.
این نوع از وابستگی در روابطی نظیر ازدواج به هر یک از افراد فضایی بسیار بزرگ تر از آن چه نیاز باشد می دهد. به این ترتیب هر فرد می تواند در خلوت خود به دنبال جاه طلبی ها و علایق و اشتیاق های خود برود، بدون اینکه حس کند ممکن است این کار و تنها گذاشتن شریک زندگی خود، او را ناراحت کند. به این ترتیب افرادی که درگیر یک رابطه وابسته به هم سالم هستند می توانند به راحتی از عشق برخوردار شوند، بدون اینکه احساس کنند تحت کنترل هستند.
اما وابستگی حقیقی از کجا به دست می آید؟ وابستگی صحیح و سالم از حمایت مشترک از فضای خصوصی یکدیگر، ارتباطات روشن و واضح و رد این باور که یک نفر باید خودش را فدای دیگری کند، ریشه می گیرد.
ویژگی های یک رابطه وابسته به هم
یک رابطه وابسته سالم با رابطه ی با وابستگی افراطی متفاوت است. یک رابطه وابسته بهم، از نوع Interdependent ویژگی ها و مشخصه هایی مخصوص به خود دارد که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.
حد و مرزها
در یک رابطه وابسته سالم هر فرد حد و مرزهایی جداگانه برای خود دارد. هر کدام از طرفین رابطه باید نسبت به این حد و مرزها آگاه بوده و به آن ها احترام بگذارد.
یکتایی
هر یک از پارتنر ها، شخصیت و نیاز های مشخص و منحصر به فردی دارد. این نیاز ها عموما در شرایط انفرادی و بیرون از رابطه حداکثر رشد را پیدا می کنند. به این ترتیب با حرکت در راستای این نیاز ها نه تنها افراد حس بهتری پیدا می کنند بلکه معنای خود را نیز می یابند.
اهداف مشترک
درست است که در بالا اشاره کردیم در یک رابطه با وابستگی سالم هر فرد سعی دارد اهداف شخصی و حد و مرزهای خود را حفظ کند، ولی باید با پارتنر و شریک زندگی خود اهداف مشترکی نیز داشته باشد. اهداف مشترک باعث می شود که رابطه طرفین بسیار گرم تر و زیباتر شود.
ارتباطات
شما در هر لحظه باید به دنبال ایجاد یک رابطه گرم و صمیمی باشید. موارد مختلفی در حفظ چنین ارتباطی نقشی اساسی دارند. سعی کنید گوش بدهید بدون اینکه در کلام بپرید، به نشانه های ارتباط غیر زبانی هم توجه کنید و از همه مهمتر قضاوت نکنید. رعایت این نکات و داشتن یک ارتباط واضح و پایدار باعث می شود تا آزادی و راحتی در رابطه شما به وجود بیاید و بتوانید حرف خود را بدون هیچ حاشیه و مقدمه ای بیان کنید.
هماهنگی، همکاری
زمانی که شما با هم هستید، انرژی، نیرو و توان شما نه حتی دو برابر بلکه چند برابر می شود. از این رو سعی کنید برای انجام کارهای مختلف با یکدیگر برنامه ریزی کرده و کارها را باهم انجام دهید. همکاری می تواند کلید یا رابطه موفق برای شما باشد.
انعطاف پذیری
بعضی از مواقع ممکن است نیاز ها و انتظارات شما مشابه و در راستای انتظارات شریکتان نباشد. در چنین شرایطی باید در عین حفظ برخی از هویت ها، بلافاصله و بدون اتلاف وقت، انعطاف پذیری به خرج داده شود.
هوشیاری، آگاهی
هرچقدر بیشتر آزاد، پذیرا، مسئولیت پذیر و آگاه از نیاز ها، نقاط ضعف و نقاط قوت شریک زندگی خود باشید، در حقیقت با خودتان بیشتر آشنا شده و خود را بیشتر شناخته اید.
تحمل
برخی از عوامل به شما کمک می کنند تا رابطه خود را بالغ کرده و به هدف و سرانجام مطلوب خود برسانید. همراهی، صبر، هم دردی و توجه به نیاز ها و شرایط فرد دیگر می تواند در این راه به یاری شما بیایند.
تکامل
به طور طبیعی یک رابطه صحیح پیش می رود، اعتماد به نفس و اعتماد به طرف مقابل افزایش پیدا کرده و رابطه کامل تر می شود. اگر متوجه شدید که در رابطه خود پیشرفتی نمی کنید، احتمالا یک جای کار می لنگد و باید به دنبال اصلاح آن باشید.
وابستگی سالم و غیر سالم چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
فهمیدن تفاوت بین دو مفهوم وابستگی به هم یا Interdependence و هموابستگی یا co-dependence نقشی حیاتی و بسیار مهم در حفظ و مراقبت از یک رابطه سالم دارد. هموابستگی نوعی رفتار بیمارگونه است که در آن فرد به نیازهای خود توجهی ندارد و نیازهای دیگری را در اولویت قرار میدهد و به او خدمت میکند که موجب وابستگی طرف می‌شود.
یک رابطه وابسته به یکدیگر ناسالم با ویژگی هایی نظیر مقصر دانستن یکدیگر، ابراز تحکم، منازعات و درگیری بر سر قدرت و از دست رفتن کامل حد و مرز ها مشخص می شود. در چنین روابطی افراد به صورت تمام و کمال در بحت عاطفی خود را وابسته به دیگری می دانند. به این ترتیب خوب بودن، ارزش داشتن و توانایی ادامه دادن به صورت کلی منوط به حضور دیگری خواهد بود.
در چنین روابطی افراد متوجه نمی شوند چه زمانی فردیت آن ها به پایان می رسد و زندگی مشترکشان شروع می شود. به همین دلیل می توان این گونه روابط را روابطی سمی دانست، چرا که در ذات خود نه اجازه تکامل به رابطه می دهند و نه حیات فردی را برای افراد درگیر در آن ها ممکن می سازند.
در روابط co-dependent به محض اینکه شرایط بر وفق مراد و آن طور که طرفین مایل هستند پیش نمی رود، به سرعت به آن ها احساس شرم و گناه دست میدهد و طرفین خود را سرخورده می یابند.
در حالی که در یک رابطه وابسته به هم سالم یا interdependent افراد رابطه به صورت پویا انتخاب می کنند که در چه مسائلی و به چه شکل درگیر باشند. حس فردیت و یگانگی افراد در اینجا مستقل از تحت تاثیر قرار گرفتن پارتنر آن هاست. اگر شما می توانید در رابطه خود برای حمایت و پشتیبانی و گرفتن تصمیمات مهمی که مربوط به زندگی خود شماست به شریکتان تکیه کنید، می توان گفت که در حال رشد در یک رابطه وابسته به هم هستید که در نهایت و در مجموع منجر به سلامت روانی و احساس خوب شما خواهد شد.
پیشنهاد هایی برای ایجاد یک رابطه وابسته به هم با همسرتان
همه افرادی که در یک رابطه به سر می برند باید رابطه خود را از ابتدا به صورت رابطه ای با وابستگی متقابل سالم بنا کنند. در ادامه 6 راه اثبات شده برای ایجاد چنین رابطه ای با پارتنرتان را خواهید خواند.
خودتان را بشناسید
اکثر مواقع بخاطر این موضوع که هنوز خودمان را به درستی نمی شناسیم و نمی دانیم چه از زندگی می خواهیم، روابطمان را پیچیده و گیج کننده می کنیم. سعی کنید برای شناخت خود زمان بگذارید تا بدانید که در هر یک از قلمرو های روحی، حرفه ای و اجتماعی زندگی خود به دنبال چه می گردید. توصیه می کنیم تست MBTI را انجام دهید.
روی کمک دیگران نیز حساب کنید
اگر برای رفع همه نیاز ها فقط به پارتنر خود اتکا کنید و این وابستگی بیش از حد را به وجود آورید، فشار زیادی را به او تحمل کرده اید. در نتیجه، برای داشتن یک رابطه وابسته به هم سالم، باید قلمرو های ارتباطی دیگری نظیر دوستان، خانواده و همکارانتان داشته باشید. در این حالت در شرایطی که به حمایت احساسی یا مشورت به آن ها نیاز دارید می توانید به آن ها مراجعه کرده و از آن ها کمک بگیرید.
در جریان نیاز های هم قرار بگیرید
شما باید از نیاز ها، انتظارات و علایق فرد مقابل خود با خبر بوده و همه جزئیات این نیاز ها را بدانید تا در زندگی روزمره خود دچار سوتفاهم و سوبرداشتی از این نیاز ها نشوید.
خود حقیقیتان باشید
سعی کنید به شریک زندگی خود دروغ نگویید و چیزی را از او مخفی نکنید. اگر قصد دارید یک رابطه سالم و وابسته به هم ایجاد کنید این موضوع اهمیت زیادی پیدا می کند. واقعی و حقیقی بودن شما باعث می شود تا اعتمادی تشکیل شود که به شما امکان مشارکت در گفتگو ها و روابط عمیق تر را می هد و تضمینی را مبتنی بر ادامه یافتن و استحکام رابطه ارائه می دهد.
ترس و آسیب پذیری های خود را نشان دهید
شما نمی توانید در یک رابطه وابسته به هم جلو بروید مگر اینکه با عمیق ترین ترس ها و آسیب پذیری ها و نقاط ضعف خود مواجه شده و از آن ها عبور کنید. گارد و مقاومت خود را کنار بگذارید و احساسات واقعی خود را مطرح کنید. اجازه بدهید تا پارتنر و شریک زندگی شما احساسات عمیق شما را بشناسد تا آرامش و اعتماد بیشتری بین شما شکل بگیرد.
بدون ترس و محدودیت نه بگویید
نه گفتن را یاد بگیرید. شما باید یاد بگیرید که وقتی که می خواهید از ندای دل خود پیروی کنید، و به صدای قلب خود گوش دهید. ممکن است در برخی از مواقع برای راحتی و خوشحالی پارتنر خود برنامه های خود را کنسل کنید، اما باید یاد بگیرید که ممکن است نتوانید همیشه این کار را انجام بدهید.
جمعبندی
روابط وابسته به هم بین زوجین یکی از ساده ترین و پایه ای ترین انواع رابطه هاست. وقتی که دو نفر به صورت اجتماعی، اقتصادی، احساسی و زیستی به یکدیگر اتکا می کنند و با هم همکاری می کنند، به رابطه بین این دو نفر رابطه وابسته به هم متقابل گفته می شود. در این رابطه سالم، ماهیت رابطه است که باعث رشد افراد در آن رابطه می شود و از تقابل و همکاری آنها، سینرژی ایجاد می شود.
وقتی که پارتنرها احساس ارزشمند بودن می کنند و در کنار یکدیگر حس امنیت دارند، رابطه آن ها بسیار با ارزش بوده و از نوع وابسته به هم است. بین این نوع رابطه و روابط سمی دیگر مرز های باریکی وجود دارد که باید در نظر قرار بگیرند.
